راه‌هاي آماده سازي کودک براي ورود به کلاس اول دبستان
کودک شما هفت ساله است .مي‌تواند به خوبي حدود نيم ساعت تمرکز کند، مي‌تواند برخي مسائل را کاملاً توضيح دهد. به آساني و بدون اضطراب مدتي از شما دور باشد. با کودکان ديگر گروه‌هاي کوچک تشکيل مي‌دهد و مدّتها با آنها سرگرم مي‌شود. لباسش را مي‌تواند بپوشد و به تنهايي به دستشويي مي‌رود و نظافت مي‌کند .
مفاهيمي مثل بالا، پايين، عقب جلو و رنگ‌ها را به خوبي مي‌داند. اسم و فاميل خود را مي‌داند و مي‌تواند تا 10 بشمارد. او آماده است که به کلاس اول برود و شما شادي‌اي داريد در عمق وجود تان ..امّا اين شادي با اضطرابي سخت همراه است .با اضطرابي که نمي‌توانيد آن را ناديده بگيريد. از اطرافيان مي‌شنويد که پايه ي اوّل، پايه ي سختي است ...به دنبال بهترين مدرسه، بهترين معلّم و بهترين‌ها براي فرزندتان هستيد.
براي کم کردن اين اضطراب و هم چنين براي آسان تر کردن و هموار کردن راهتان بايد دست به کار شويد...همين الان آغاز کنيد...کارهايتان را مرتّب کنيد و بچّه ها را حاضر کنيد....
توصيه‌هايي براي آماده سازي کودکان براي ورود به کلاس اوّل ،شايد بتواند چراغ راه پرفراز و نشيب تان باشد.
پرورش مهارت هاي عمومي:
اجازه گرفتن،سلام کردن و با نوبت صحبت کردن را در منزل تمرين کنيد.
به کودک اين اطمينان را بدهيد که اگر در مدرسه مشکلي داشت، مي‌تواند خيلي آسان آن مشکل را با معلّم يا مدير مدرسه در ميان بگذارد.
به موقع حرف زدن به موقع سکوت کردن و به موقع اظهار وجود کردن را حتماً به او ياد بدهيد.
آداب دستشويي رفتن و رعايت بهداشت فردي را به طور کامل در او کنترل کنيد.
نحوه ي صحبت کردن او را مورد ارزشيابي قرار بدهيد. بلند، آرام، مودب و دوستانه حرف زدن را با او تمرين کنيد. در بازي هاي ساده گاهي معلّم شويد، گاهي يک دوست و گاهي خود دانش آموز.
حتماً قبل از شروع مدرسه او را به مدرسه بياوريد. کلاس ها ،سرويس بهداشتي ،حياط و دفتر را به او نشان دهيد.
پوشيدن و در آوردن لباس ها و کفش ها را بارها و بارها با او تمرين کنيد.
هنگامي که براي او وسيله اي مي‌خريد، حتماً او را همراه ببريد.(خريد وسايل را زياد به تعويق نيندازيد. اين امر براي کودک پر از شادي و نشاط است. اجازه بدهيد تا چند هفته مرتّب وسايلش را چک کند و با آنها ارتباط برقرار کند .)
در خريد کيف مدرسه نهايت دقّت را به خرج بدهيد. براي کودک کيفي بخريد که اندازه و جنس مناسبي داشته باشد. کيف بچّه ها ترجيحاً از نوع کوله پشتي باشد امّا دسته اي هم براي حمل آسان داشته باشد.بهتر است کيف حالت ايستاده داشته باشد تا کنار پاي کودک روي زمين قرار بگيردو دسترسي کودک به وسايل را ساده تر کند. کيف بايد داراي چند جيب متعدد باشد تا طبقه بندي وسايل براي کودک ميسّر باشد.
نگهداري و حفظ وسايل را به او ياد بدهيد. وسايلش را برايش معرّفي کنيد و موارد استفاده و مکان آن را در کيف و يا جامدادي برايش توضيح دهيد.
دفتر هايش را جلو چشمش جلد کنيد و اسم و فاميلش را روي همه‌ي وسايلش بچسبانيد.چشم کودک را با مارک مداد رنگي و ساير وسايل آشنا کنيد.
استفاده از ليوان و دستمال و ساير وسايل مربوط به طرز خوردن تغذيه در مدرسه را در منزل تمرين کنيد .
پياده و سوار شدن به سرويس و آداب استفاده از سرويس و نکات ايمني را به آموزش دهيد. سعي کنيد با برنامه ريزي دقيق و مرتّب، اضطراب ناشي از جاماندن از سرويس را به حداقل برسانيد.
در منزل به او مسئوليّت بدهيد. اين امر موجب پرورش حس دقّت ،اتکاء به نفس و مسئوليت پذيري در وي مي‌شود.
پرورش مهارت هاي جسماني:
حتماً واکسن کودک را يکي دو ماه قبل از آغاز مدارس تزريق کنيد.
از لحاظ سلامت عمومي او را بررسي کنيد. آزمايش انگل و سنجش سلامت عمومي زير نظر متخصص تغذيه و ترميم دندان ها ي پوسيده احتمال غيبت هاي مکرر در طول سال تحصيلي رابه حداقل مي‌رساند.
اواسط سال تحصيلي تصميم به تعويض مدرسه ي يا کلاس کودک نگيريد.
قداست معلّم را حفظ کنيد. اگر با برخي از روش هاي معلم موافق نيستيد، آن را با خود معلم و يا با شوراي مدرسه مطرح کنيد.
ارتباط خود را با مدرسه حفظ کنيد. به اين ترتيب هر کدام مي‌دانيد که اوضاع در مدرسه يا منزل چگونه پيش مي‌رود .
از چند هفته قبل نسبت به مدرسه ي کودک اطمينان حاصل کنيد. جابجايي کودک در روزهاي اوّل مدرسه اصلاً به نفع کودک نيست.
موقعيت هايي را پيش بياوريد که او بتواند ساعت ها در خارج از منزل بازي کند. اين امر باعث مي‌شود که آمادگي جسماني او بالا برود.
در برنامه تابستاني او حتماً کلاس سفال و نقّاشي را بگنجانيد. اين دو برنامه ماهيچه‌هاي ظريف انگشتان دست کودک را تقويت مي‌کند.
در بين بازي هاي کودک، بازي هايي نظير پرتاب توپ در حلقه، بازي با خمير، بازي هاي فکري، حل کردن ماز (مارپيچ) هاي ساده- موجود در انواع مجلات کودک – حتماً شاخص تر باشد.
حتماً ساعاتي در منزل به کتاب خواندن، تماشاي تلويزيون و آرام و ساکت بودن گذرانده شود .
نزديک به شروع مدارس، ساعت خواب او را به طور جدّي تنظيم کنيد.
پرورش مهارت تخصصي:
هرگز کودکتان را با کسي _حتّي با خواهر و برادرش _ مقايسه نکنيد. هر کودک مجموعه اي از ويژگي هاي منحصر به فرد است که شما نمي‌توانيد آن ها را عوض کنيد .
*محيط خانه را گرم و صميمي کنيد. به خاطر رشد و تعالي کودکتان از بحث هاي بيهوده در منزل بپرهيزيد.
*بدانيد که کسب مهارت خواندن نيز مانند کسب مهارت صحبت کردن در بعضي کودکان ديرتر و در بعضي زودتر رخ مي‌دهد.
* پايه اول ابتدايي بنيان بسياري از رفتارهاي صحيح درسي دانش آموز خواهد بود. پس در پرورش عادات صحيح کودکتان با مدرسه، همکاري لازم را داشته باشيد
اگر به نظر خودتان يا به عقيده ي مربيان پيش دبستاني، کودک شما بيش فعّال، کم توجّه يا کم تمرکز است رفع مشکل را هر چه زودتر آغاز کنيد. اوّل مهر براي حل اين گونه مسائل بسيار دير است.
و در پايان:
يک دفتر خط دار در اختيار کودک قرار دهيد و مفهوم، اوّل و آخر خط، بالا و پايين دفتر و يک خط در ميان را به او ياد بدهيد.
نحوه ي پاک کردن مطالب و نحوه ي تراشيدن مداد ها را به او آموزش بدهيد.
سعي کنيد مشکلات تکلّمي کودک را رفع کنيد. در منزل گاهي به زبان نوشتاري با او حرف بزنيد. موقع خواندن کتاب ،عيناً متن کتاب را براي او بخوانيد و از قصّه گويي به زبان عاميانه بپرهيزيد.
طرز گرفتن مداد و نشستن را به او آموزش دهيد.
در منزل با اوپر کردن نقطه چين و خط چين وکار کنيد .
تشخيص سمت چپ و سمت راست را به او ياد بدهيد .
دسته بندي و طبقه بندي چيزها را بر اساس ويژگي هاي مشترک به او بياموزيد. (انواع لوبيا- اسباب بازي ها – کفش ها – لباس ها )
مکان مناسب را براي انجام تکاليف تعيين کنيد. آن مکان بايد عاري از هر گونه عامل مخل و محرّک باشد.
شعر خواني و آموزش قرآن دايره ي فهم زبان کودک را بالا مي‌برد .
به او اين اعتماد به نفس را بدهيد که در کارهايش از ديگران تقليد نکند. امّا در صورت تقليد او را سرزنش نکنيد. چون در اين مقطع سنّي تقليد يکي از ابزارهاي آموزش است.
روزهای اول ورود به دبستان از لحاظ روانی اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. اگر اولین برخورد کودک با مدرسه خوب و صحیح انجام گیرد موجبات ذوق و شوق او را فراهم می‌کند و اگر بد انجام شود می‌تواند منشأ تنفر از دبستان و تحصیل، اضطراب، ترس و امثال آن شود. وقتی که کودک برای اولین بار از محیط خانواده به دبستان سپرده میشود محیط دبستان را بسیار متفاوت از محیط خانه می‌بیند به خصوص کودکانی که پیش از این به پیش‌‌دبستانی نرفته و دوره آمادگی را ندیده‌اند...
اگر مقدمات رفتن به دبستان پیش از رفتن به دبستان خوب فراهم شده باشد، رفتن به مدرسه موفقیت‌آمیز خواهد بود. خوب است والدین پیش از فرستادن فرزندشان به مدرسه و آغاز تعلیم و تربیت رسمی حداقل نکات زیر را در نظر داشته باشند:
▪ کافی بودن استراحت و خواب: برنامه خواب فرزندتان را طوری تنظیم کنید تا به موقع و به اندازه کافی بخوابد، هشت تا ۱۰ ساعت خواب برای دانش‌آموزان کلاس اول ابتدایی توصیه میشود.
▪ تغذیه: مصرف غذا در وعده‌های مشخص برای رشد و نمو کودکان حایز اهمیت است این وعده‌ها شامل سه وعده اصلی (صبحانه، ناهار و شام) و دو یا سه میان‌وعده است. دانش‌آموزی که صبحانه کافی و مناسب نخورده باشد و در مدرسه از تنقلات کم‌ارزش غذایی مانند چیپس، پفک و ... استفاده کند اشتهای خوردن غذای سالم را از دست می‌دهد و در نتیجه در رشد آموزشی و تربیتی با مشکل مواجه میشود.
▪ لباس و پوشش: شیوه پوشیدن لباس، بستن بند کفش و دکمه و زیپ را به او بیاموزید. استفاده از لباس‌های گرم در فصل زمستان و لباس‌های نخی با رنگ‌های روشن را در فصل تابستان به او توصیه و تاکید نمایید.
▪ کیف مدرسه: یکی از علت‌های کمردرد، استفاده از کوله‌پشتی نامناسب است که موجب میشود بسیاری از دانش‌آموزان از کمردرد رنج ببرند. اگر کوله‌پشتی سنگین باشد سر و تنه را به جلو خم می‌کند و روی عضلات پشت و کمر فشار می‌آورد و موجب درد در ناحیه کمر میشود.
کوله‌پشتی مناسب باید دارای دو بند پهن باشد که از روی شانه‌ها عبور کند. پهنای کوله نباید از پهنای بدن بیشتر باشد. استفاده از کوله‌پشتی‌هایی با بند کمری و یا سینه‌ای برای توزیع وزن کوله در بدن مناسب‌تر است.
▪ سرویس مدرسه: اگر فرزندتان با سرویس به مدرسه می‌رود به موقع در محلی که سوار میشود آماده باشید و به او بیاموزید که از شوخی و سر و صدا در داخل سرویس خودداری کند و هنگام سوار و پیاده شدن عجله نکند.
▪ نکات بهداشتی: به فرزند خود بیاموزید که برای پیشگیری از بیماری‌های مسری از وسایل شخصی (لیوان، دستمال، مسواک، شانه) خود استفاده کند.
ـ به او یادآوری کنید که پیش از غذا و پس از توالت دست‌هایش را با آب و صابون بشوید.
ـ کودکان خود را عادت دهید که هرگز از فروشندگان دوره‌گرد مواد خوراکی نخرند.
ـ برای صرف غذای میان روز فرزند خود بهتر است از میوه‌های فصل و یا مواد غذایی که در منزل تهیه شده استفاده کنید.
ـ دندان‌های شیری در رویش و زیبایی دندان‌های دایمی نقش به سزایی دارند، از این رو به فرزند خود بیاموزید حتما پس از هر وعده غذایی دندان‌های خود را مسواک کنند.
ـ درصورتی که فرزند شما بیمار شد از فرستادن او به مدرسه خودداری کنید، در ضمن غیبت او را به مدرسه اطلاع داده و پس از بهبود وی را به همراه گواهی پزشک معالج به مدرسه ببرید.
ـ در صورت بروز هر گونه مشکل جسمی و روانی برای فرزندتان حتما با مربی بهداشت مدرسه مشورت کنید.
ـ بهتر است در دبستان فضای مناسبی برای دانش‌آموزان کلاس اول فراهم شود تا این دانش‌آموزان خردسال و جدید به هنگام تفریح از احتمال صدمات به وسیله دیگر دانش‌آموزان مصون باشند. در هر صورت مربیان و معلمان باید در تمام طول سال تحصیلی از دانش‌آموزان کلاس‌های اول مراقبت بیشتری داشته باشند تا این عزیزان با راحتی کامل بتوانند خود را با محیط آموزشی تطبیق دهند و با دبستان، معلمان و دیگر دانش‌آموزان انس بگیرند.
دکتر حسن ضیاءالدینی - مدیرکل دفتر سلامت و پیشگیری
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت: